Co to jest witamina C i gdzie występuje?
Witamina C jest rozpuszczalnym w wodzie przeciwutleniaczem, który chroni komórki przed utlenianiem wolnych rodników. Jest również w stanie chronić inne witaminy, takie jak witamina E czy kwas foliowy przed procesami oksydacyjnymi i utrzymywać je w stanie aktywnym.
Prawie wszystkie zwierzęta są w stanie same produkować witaminę C, ale my ludzie jesteśmy zależni od zaopatrzenia w rozpuszczalną w wodzie witaminę z zewnątrz. Witamina C znajduje się w niektórych produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, w szczególności w roślinach o wysokiej zawartości witaminy C.
Szczególnie czereśnie aceroli, brokuły, zielone warzywa liściaste, rokitnik, papryka, kiwi i owoce cytrusowe zawierają wysokie dawki witaminy C.
W świecie roślin świeże owoce, warzywa i soki owocowe dostarczają nam w szczególności dużo witaminy C. Ziemniaki, które nie mają wysokiej zawartości witaminy C, również przyczyniają się do zaopatrzenia ze względu na zwiększone spożycie.
Wiśnie i czereśnie należą do najbardziej poszukiwanych owoców, z wyjątkowo wysoką zawartością witaminy C sięgającą 25%. W porównaniu z pomarańczami jest to 30 razy więcej witaminy C i dwukrotnie więcej magnezu i kwasu pantotenowego.
Spożycie soku acerolowego w Brazylii jest porównywalne ze spożyciem soku pomarańczowego w Europie i Ameryce Północnej. Świeże owoce są również naturalnym lekarstwem na gorączkę i biegunkę, są nie tylko przeciwzapalne, ale również moczopędne.
Owoce tropikalnego krzewu camu camu charakteryzują się również wysoką zawartością witaminy C, która o współczynnik 30-50 przewyższa zawartość pomarańczy.
Magazynowanie i obróbka odgrywają ważną rolę w witaminie C, ponieważ jest ona bardzo wrażliwa na utlenianie. Zwłaszcza ciepło (gotowanie), światło, kontakt z metalami, takimi jak naczynia miedziane lub media alkaliczne, takie jak wodorowęglan sodu, są często odpowiedzialne za częściowe lub całkowite zniszczenie witaminy. Nawet przy delikatnym przygotowaniu, straty wynoszą zazwyczaj 30%.
Dlaczego potrzebujemy witaminy C?
Witamina C zapewnia regulowaną produkcję kolagenu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania kości, dziąseł, skóry i zębów. Jest to również szczególnie ważne dla zdrowia naszych naczyń krwionośnych.
Przyczynia się również do prawidłowego funkcjonowania chrząstki. Jest on ważny dla układu nerwowego i odpornościowego, metabolizmu i funkcji umysłowych. W tym kontekście należy szczególnie przypomnieć o udowodnionym pozytywnym wpływie witaminy C na samopoczucie i proces gojenia.
Chroni również komórki przed stresem oksydacyjnym oraz pomaga zmniejszyć zmęczenie i znużenie.
Kto potrzebuje dodatkowej witaminy C?
Dodatkowa podaż witaminy C jest szczególnie polecana sportowcom, osobom cierpiącym na choroby przewlekłe, z zapaleniem stawów, zakażonym HIV, chorym na AIDS i nowotwory. Dodatkową witaminę C powinni przyjmować również cukrzycy, pacjenci z Esteroperoperozą, osoby cierpiące na choroby nerek, zapalenie żołądka lub przewlekłe choroby przewodu pokarmowego. Palacze i osoby, które spożywają więcej alkoholu lub cierpią z powodu stresu, powinni również rozważyć dodatkowe spożycie.
Witamina C może skrócić infekcje, poprawić gojenie się ran, zmniejszyć poziom cholesterolu i zmniejszyć ryzyko niektórych nowotworów.
W przypadku przeziębienia terminowe i wystarczająco wysokie spożycie witaminy C może znacznie skrócić czas trwania choroby. Ponadto proces gojenia się rany może zostać przyspieszony w przypadku wystąpienia urazów.
Wyniki badań nad witaminą C
Metaanaliza wykazała, że dzienne spożycie 500 mg przez co najmniej 4 tygodnie może doprowadzić do znacznego obniżenia poziomu cholesterolu. Ponadto, różne badania wykazały związek między występowaniem pewnych typów nowotworów a pobieraniem witaminy C. Ryzyko rozwoju raka piersi, żołądka, płuc lub jelita grubego jest znacząco zwiększone przy niskim poziomie witaminy C. Ostatnie badania wykazały, że witamina C w dawkach farmakologicznych może spowodować śmierć komórek nowotworowych.
Przestrzegać biodostępności!
Dostępność biologiczna witaminy C zmniejsza się jednak wraz z dodawaną ilością witaminy C. Podczas gdy około 90% jest nadal wchłaniane przy 100 mg, wskaźnik wchłaniania przy 1000 mg jest już poniżej 60%. Z tego powodu do stosowania doustnego wcześniej zalecano powtórne spożycie dzienne.
Dzięki specjalnym preparatom witaminy C w połączeniu z L-trójtonianem wapnia, witamina C może być szybciej i lepiej wchłaniana przez jelito do krwioobiegu w większych dawkach. Skutkuje to wyższym i bardziej równomiernym poziomem witaminy C w tkankach niż przy przyjmowaniu konwencjonalnej witaminy C.
Badania kliniczne wykazały, że witamina C zwiększa poziom witaminy C w organizmie i białych krwinek do 24 godzin po spożyciu i jest znacznie bardziej skuteczna niż konwencjonalne leczenie witaminy C.
Ponadto witamina C kombinowana jest bardziej strawna dla żołądka, a ryzyko wystąpienia kamieni moczowych – w wyniku wysokiego spożycia witaminy C – jest zmniejszone.
